Μικροταινίες Χειρογράφων

Το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών έχει στην κατοχή του δύο αρχεία μονα­δικά ανά τον κόσμο, ευγενική παραχώρηση – ευλογία των Ιερών Μονών του Αγίου Όρους στο Ίδρυμα:

  • Το αρχείο μικροταινιών (microfilms) από περίπου 9.100 χειρό­γραφα των βιβλιοθηκών των Ιερών μονών του Αγίου Όρους, και
  • Το αρχείο περίπου 4.000 διαφανειών (slides) από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων των Ιερών μονών του Αγίου Όρους.

Το πρώτο αρχείο περιλαμβάνει σήμερα εννέα χιλιάδες εκατό (9.100) περίπου μι­κρο­ταινίες (films) από δεκαεννέα (19) μονές καί τρεις ( 3 ) σκήτες του Αγίου Όρους. Για να διαφανεί το μέγεθος αυτού του αρχείου αρκεί να σημειωθεί ότι υπερτερεί αριθμητικά του συνόλου των αντίστοιχων αρχείων μικροταινίων και ψηφιο­ποιη­με­νων συλλογών ελληνικών χειρογράφων σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Ειδικότερα, η κατανομή των μικροφωτογραφημένων χειρογράφων κατά Μονές και Σκήτες είναι κατά αλφαβητική σειρά η ακόλουθη:

Αρχείο Χειρογράφων
Μονή/Σκήτη Αριθμός χειρογράφων
Αγίου Παύλου 95
Βατοπεδίου 1400
Γρηγορίου 190
Διονυσίου 660
Δοχειαρίου 266
Εσφιγμένου 150
Ζωγράφου 115
Ιβήρων 935
Καρακάλλου 330
Κουτλουμουσίου 390
Κωνσταμονίτου 73
Μεγίστης Λαύρας 2085
Ξενοφώντος 93
Ξηροποτάμου 314
Παντελεήμονος 700
Παντοκράτορος 152
Σκήτη Αγίου Δημητρίου 35
Σκήτη Αγίου Παύλου 9
Σκήτη Κυριακού Αγίας Άννης 400
Σταυρονικήτα 90
Φιλοθέου 140
Χελανδαρίου 146

Επίσης στο Αρχείο Χειρογράφων του ΠΙΠΜ ανήκουν και μικροταινίες από χειρόγραφα της:

  • Ιεράς Μονής Βλατάδων (93 μικροταινίες)
  • Εθνικής Βιβλιοθήκης της Σόφιας ( 22 μικροταινίες )

Το αρχείο των μικροταινιών περιλαμβάνει αντίγραφα, στην πλειονότητά τους στην ελληνική και σε ένα μικρότερο μέρος τους στη σλαβονική γλώσσα ( κυρίως των μονών Ζωγράφου και Χιλανδαρίου ).

Η φωτογράφιση των χειρογράφων όλων των ανωτέρω μονών, ξεκίνησε αμέσως μετά την ίδρυση του ΠΙΠΜ και διενεργήθηκε από ειδικά κλιμά­κια, απο­τε­λού­με­να από φωτογράφους και ειδικούς επιστήμονες. Χρησιμοποιήθηκε αρνητικό ασπρό­μαυ­ρο φίλμ, 35 mmx 10 mDP. Σήμερα τα μικροφίλμς φυλάσσονται σε ειδικά κυτία, κυρίως πλαστικά και λιγότερα σε μεταλ­λικά, στο Τμήμα Χειρογράφων του ΠΙΠΜ.